In 2022 staat een huishoudboekje bijhouden weer op de planning! Via Instagram werden daar een heleboel vragen over gesteld, waarna ik besloot om hier in een blog uitgebreid over te vertellen. Hoe begin je met zo’n kasboek, welke kosten hou je precies bij en waarom? Ook laat ik in voorbeeld zien hoe wij ons huishoudboekje hebben ingedeeld. Lees maar mee!

Kasboek bijhouden: inzicht in onze financiën

Via mijn stories op Instagram deelde ik dat we ons huishoudboekje voor 2022 klaarzetten, waarna ik werd bedolven onder de berichtjes. Ik besloot te peilen of er interesse was in een blog en opende enkele polletjes. De uitkomst was weinig verrassend: of ik meer wilde vertellen over een kasboek bijhouden, hoe, wat en waarom? U vraagt, wij draaien! Dit is het tweede jaar waarin wij een huishoudboekje bijhouden en het doel is om meer inzicht in onze financiën te creëren. Om deze blog zo gericht en volledig mogelijk te kunnen schrijven, plaatste ik een vraagsticker in mijn stories. Ik zal hieronder stap voor stap de vragen beantwoorden zodat duidelijker wordt waarom wij begonnen met een huishoudboekje, hoe wij dit doen, wat het ons oplevert en hoe jij dit zelf makkelijk kunt aanpakken.

Financiële doelen voor 2023: sparen!

Maar voordat ik de vragen beantwoord, zal ik eerst uitleggen waarom een huishoudboekje bijhouden überhaupt op onze to do list terecht is gekomen. In april 2020 schreef ik al eens een blog over het veranderen van ons koopgedrag en het bewuster omgaan met ons geld. Tot dan toe dachten we namelijk best wel inzicht te hebben in onze geldstromen, maar toen we er eens voor gingen zitten, viel dat tegen. In onze ogen gaven we geen spectaculaire bedragen uit, maar we bleken op een aantal punten makkelijk te kunnen besparen. En besparen betekent geld overhouden, wat we vervolgens weer ergens anders aan konden uitgeven óf wegzetten voor een later moment. Ik begon beter op te letten op de uitgaven voor boodschappen, we liepen abonnementen en verzekeringen na en stelden een budget in voor kinderkleding. Wat betreft impulsaankopen gingen mijn ogen toen ook open en sindsdien hielden we onze uitgaven beter bij. We maakten spaardoelen, waarvan je mijn persoonlijke hier al kon lezen, en vorig jaar hielden we onze uitgaven bij in een huishoudboekje. Sindsdien hebben we onze inkomsten en uitgaven beter in beeld.

Inzicht in inkomsten en uitgaven beter in beeld - Mama's Meisje blog

Wat betaal je van welke rekening? Doen jullie alles op één hoop of niet? Wat als jij iets koopt of je man? Ga jij over de financiën of houdt je man dit bij?

Allereerst werden er enorm veel vragen gesteld over hoe wij het aanpakken qua huishoudboekje bijhouden: wat gaat van welke rekening? Wij hebben een gezamenlijke rekening, maar ook ieder onze eigen rekening. We zetten ieder een maandelijks bedrag op de gezamenlijke rekening en betalen daar de gezamenlijke kosten en die voor de kinderen van. Als ik iets voor mezelf koop, dan doe ik dat dus van mijn eigen rekening en dat geldt voor Erik ook. Dit systeem bevalt prima voor ons beiden, want op deze manier kunnen we ook zelf sparen, naast gezamenlijk. En hoeven we geen scheve gezichten te trekken als de één iets koopt wat de ander niet nodig vindt. Het is tenslotte je eigen geld. Ik ben degene die thuis de financiën bijhoud, dus alles check en in beeld breng en dergelijke. Ook al doe ik de administratie, Erik is wel goed op de hoogte van alles en we zitten ook weleens samen als we iets moeten overleggen bijvoorbeeld.

Hoe start je met een huishoudboekje bijhouden? Schrijf je of houd je een digitaal kasboek bij? Gebruik je een app?

In eerste instantie hielden wij alleen onze internetbankieren app in de gaten, maar om écht een helder beeld te krijgen, bleek een huishoudboekje bijhouden in Excel voor ons het beste te werken. Je kunt het natuurlijk ook opschrijven, maar het voordeel van een digitaal kasboek is dat je makkelijker wijzigingen kunt doorvoeren zonder dat je hoeft te krassen of typexen. Ik ben zelf geen Excel expert, maar Erik is er heel handig mee en heeft gewoon een begin gemaakt, van waaruit we verder zijn gaan werken. We gebruiken de Grip app voor extra ondersteuning alleen het nadeel is dat de kosten van de gezamenlijke rekening daarbij allemaal gesplitst worden. Daarom zijn we in Excel begonnen en hebben we gaandeweg aanpassingen genoteerd en deze voor de start van het nieuwe jaar doorgevoerd, waardoor onze sheet helemaal toegespitst is op onze situatie en wat wij prettig vinden.

Voorbeeld huishoudboekje in Excel

Een vraag die gesteld werd, was: ‘hoe deel je het kasboek het beste in zodat je een duidelijk beeld krijgt?‘. Wij hebben van tevoren afspraken gemaakt welke kosten onder welke noemer in het huishoudboekje genoteerd worden. Of je nu een digitaal kasboek bijhoudt of besluit een huishoudboekje in Excel bij te houden, de verdeling in onderstaande afbeelding is sowieso belangrijk: inkomsten vs. uitgaven. De namen van de categorieën kun je zo simpel of uitvoerig houden als je zelf wilt. Vind je het prima dat luiers, shampoo, tandpasta en wasmiddel onder de noemer ‘drogist’ vallen? Spreek dit af en houdt het voortaan op die manier bij. Wil je alles uitsplitsen? Maak dan aparte categorieën: ‘luiers’, ‘wasmiddel’, enzovoorts. Dat heb je dus helemaal zelf in de hand. Wat ik wel aanraad, is om het niet tussentijds te wijzigen. Begin je in januari met een nieuw jaar, gebruik dan het hele jaar dezelfde Excel sheet. Als je ‘m tussentijds aanpast, moet je dat bij alle vorige maanden van dat jaar ook doen, omdat je anders geen duidelijke optelsom kunt maken aan het einde van het jaar. Zijn er punten die je anders zou willen doen, dan zou je die in de eerste maand natuurlijk nog kunnen aanpassen, maar als je dat bijvoorbeeld in juli gaat doen, dan heb je superveel uitzoekwerk om de vorige maanden weer recht te trekken. Je kunt dan ook besluiten om dit soort puntjes ergens te noteren en aan het begin van het volgende jaar alle wijzigingen door te voeren. Net wat je wilt!

Meer inzicht in financiën door kosten bij te houden ervaring tips - Mama's Meisje blog

Voor deze blog heb ik een voorbeeld huishoudboekje in Excel gemaakt. In werkelijkheid zijn de categorieën in onze sheet iets uitgebreider en is er meer ruimte. Maar om het op de blog te laten zien, heb ik onze sheet compacter gemaakt en enkele persoonlijke categorieën weggelaten, zodat je een helder beeld krijgt van hoe wij het huishoudboekje bijhouden. Zoals je ziet, hebben we een verdeling gemaakt tussen inkomsten en uitgaven en voeren wij per datum in onder welke categorie er geld is uitgegeven. Bij ‘omschrijving’ zet ik dan bijvoorbeeld ‘Jumbo’, ‘luiers Kruidvat’ of ‘verjaardag Pietje’. Dan kunnen we achteraf terughalen wat het ook alweer was. Onderaan staat het totaal en zoals je ziet, heeft Erik ook een aparte tabel toegevoegd waarmee we ons budget voor bepaalde categorieën in het oog houden. Deze blog is niet bedoeld om een cursus Excel te geven, dus ik heb geen idee hoe hij dat allemaal aan elkaar gekoppeld heeft. Maar voor ons werkt dit prima en is het een fijne manier om inkomsten en uitgeven beter in beeld te hebben en te houden. Misschien heb je er iets aan!

Voorbeeld huishoudboekje in Excel - Mama's Meisje blog

Hoe categoriseer je uitgaven? Stel je budgetten in? Hoe bepaal je deze en hou je ze per week of per maand bij?

Als ik één tip mag geven: denk niet te moeilijk over een huishoudboekje bijhouden. De meeste uitgaven zijn vrij makkelijk te categoriseren: hypotheek of huur, gas-water-licht, verzekeringen, auto, abonnement, boodschappen, noem maar op. Je kunt het zo globaal of gedetailleerd maken als je wilt! Het is maar net wat jij prettig vindt. Wij hebben enkele budgetten ingesteld, bijvoorbeeld voor de boodschappen, kinderkleding en uitgaven die vallen onder huis en inrichting (dit is meestal de Action…). Hoe wij deze budgetten bepaald hebben? We hebben gekeken naar wat we afgelopen jaar hebben uitgegeven en onszelf daarop beoordeelt. Is dit goed te doen of mag het wel een tandje minder? Welke kosten verwachten we dit jaar nog te maken? We houden alles per maand bij dus de budgetten zijn ook per maand.

Hoe vaak vul je het in? Neem je echt alle kassabonnetjes mee? Hou je echt alle kleine uitgaven bij of alleen bijvoorbeeld meer dan €10? Hoeveel tijd ben je eraan kwijt?

Een huishoudboekje bijhouden betekent in ons geval dat ik er ten minste één keer per week voor ga zitten, soms twee keer. Meestal heb ik aan het einde van de maand iets meer momenten dat ik het check, om te kijken hoeveel ‘ruimte’ er nog is. Ja, ik neem echt alle kassabonnetjes mee. Als er kosten op staan voor mezelf, bijvoorbeeld make-up van de Kruidvat, dan boek ik dit van mijn eigen rekening over naar de gezamenlijke rekening en noteer ik in het huishoudboekje alleen de gezamenlijke kosten. En ja, we houden echt alle kleine uitgaven bij. Tien keer een bonnetje van €8,50 is toch weer €85 en als je dat weglaat, mis je toch weer een stukje wat je misschien ‘beter’ had kunnen besteden. Ik ben er denk ik een klein half uurtje per week mee bezig, als dat het al is. De meeste tijd zit ‘m in het maken van een huishoudboekje in Excel. Maar als dat eenmaal staat, loopt het.

Hoe bepaal je een spaarbedrag en spaar je van tevoren of achteraf? Hoe verwerk je onvoorziene uitgaven? Maak je onderscheid tussen on- en offline aankopen?

Door budgetten in te stellen en je daaraan te houden, streef je ernaar een bepaald bedrag per maand over te houden. Wij sparen dit achteraf, want de ene maand redden we het makkelijk terwijl er de volgende maand allerlei onvoorziene uitgaven komen. Die verwerken we onder een kopje ‘overig’. Door onder het kopje ‘omschrijving’ in te vullen wat dit was, kunnen we later makkelijk terugvinden welke kosten dit waren. We maken geen onderscheid tussen on- en offline aankopen. Daar zie ik de meerwaarde ook niet van in.

Waarom wil je een huishoudboekje bijhouden? Wat is de meerwaarde ervan? Hoe hou je vol? Wat als het niet volgens plan gaat?

Wij zijn begonnen met een huishoudboekje bijhouden omdat we, ondanks dat we dachten dat het wel meeviel, ongemerkt meer geld aan dingen uitgaven die voordeliger kunnen. Bijvoorbeeld boodschappen: eerder mikten we gewoon in ons mandje waar we zin in hadden, nu letten we daar beter op. Ook impulsaankopen bij de Action of de Kruidvat: als ik dat aan het einde van de maand optelde, dan schrok ik ervan. Door een kasboek hebben we meer grip op ons budget gekregen en meer inzicht in onze financiën. De meerwaarde in het bijhouden van een huishoudboekje zit ‘m voor ons dus vooral in het hebben van meer inzicht in onze geldstromen en de inkomsten en uitgaven beter in beeld hebben. Het geeft een goed gevoel als je je spaarsaldo weer ziet groeien en dat geeft weer voldoende motivatie om vol te houden. Als het niet volgens plan gaat, dan spreken we ons potje ‘onvoorziene kosten’ aan. Maar we zetten daar aan het eind van de maand liever geld bij op dan dat we er iets weghalen. We hebben dan ook hele redelijke budgetten opgesteld, dus het moet echt prima kunnen.

Hoe maak je een planning voor een heel jaar?

Wij hebben geen planning voor het hele jaar gemaakt. Onze budgetten zijn per maand ingesteld en dat houden we dus steeds bij. Aan het einde van het jaar kunnen we in Excel alles bij elkaar optellen en per categorie inzien hoeveel we hebben uitgegeven. Voor 2022 hebben we dan ook geen grote uitgaven gepland, aangezien we net een tuinverbouwing, verbouwing op de bovenverdieping (gezinsuitbreiding) en aanschaf van elektrische apparaten hebben gehad. Ons doel voor 2022 is dus juist om de buffer weer een beetje op peil te krijgen.

Hoe om te gaan met steeds duurder wordende boodschappen en sparen?

Dat is één van de redenen waarom wij een huishoudboekje bijhouden: het leven wordt steeds duurder. Wat betreft boodschappen maak ik altijd een weekmenu en ik let ook op seizoen en aanbiedingen. In de rubriek Budget Boodschappen delen ik en de deelnemers wat er in ons winkelwagentje belandt en zijn er ook al veel handige tips gedeeld om deze kostenpost in bedwang te houden. Ook handig: ik schreef een blog met boodschappen bespaartips!

Duurder wordende boodschappen kostenpost - Mama's Meisje blog

Welke ‘potjes’ gebruik je en hoe bepaal je de hoogte hiervan?

Wij hebben, naast een buffer, twee potjes: onvoorziene kosten en leuke dingen. De buffer is onze spaarrekening, die is echt alleen bedoeld voor zaken zoals een auto(reparatie), als de wasmachine kapot gaat, als we een nieuw bankstel zouden willen en dat soort dingen. Daarnaast hebben we een potje ‘onvoorziene kosten’, de hoogte daarvan fluctueert, maar zit nu rond de €500. En dan hebben we nog een potje voor ‘leuke dingen’, dat is ontstaan toen ik babyspullen, kinderkleding en kleine meubels ging verkopen via verkoophoek en Instagram. We besloten de opbrengt in dit potje te doen voor gezinsuitjes. Daar zit nu €200 in. Een handige website om de hoogte van een buffer en spaardoelen te berekenen is Nibud. Zij bieden hele waardevolle informatie aan om meer grip op je financiën te krijgen. [Update 2023: deze digitale spaarpotjes gebruiken wij!]

Hoe doe je dat qua kleding voor de kids en voor jezelf?

Kleding die ik voor mezelf koop, koop ik van mijn eigen rekening en neem ik niet mee in dit huishoudboekje. Voor de kinderen deel ik de kinderbijslag door drie en stort dit op hun lopende rekeningen. Daardoor ontstaan er weer potjes en hou ik beter zicht op hoeveel ik aan kinderkleding uitgeef. Toen we alleen Suus hadden, liep dat soms de spuigaten uit. Ik shopte altijd al budgetproof, maar ook dat kan uit de hand lopen. Tegenwoordig ga ik stukken verstandiger met dat budget om. Ik mag er maximaal €50 per maand bijleggen en dat is meestal niet eens nodig. Doordat we drie meiden hebben, kan ik veel bewaarde kleding van de grote zus(sen) hergebruiken. Daarom gaat het grootste deel van het budget op aan nieuwe kleding en schoenen voor Suus, voor Linn en Niene koop ik vaak alleen nieuwe kleding omdat het leuk is. Nieuwe schoenen krijgen zij ook, maar er liggen ook nog zat schoenen voor bijvoorbeeld buiten spelen en ravotten. Scheelt toch weer! En ik koop vooral budgetproof, maar wel verstandig qua hoeveelheden, bij mijn favoriete budget kinderkleding merken en winkels!

LEES OOK: BEGINNEN MET ZAKGELD (TIPS & BEDRAGEN)

Hoe kan ik een huishoudboekje bijhouden op een logische, makkelijke manier zonder er veel tijd aan kwijt te zijn?

De meeste tijd zit ‘m in het maken van de opzet, of je nou een huishoudboekje in Excel, op papier of in een ander programma maakt. De eerste maand kun je ‘m nog bijschaven, daarna is het een kwestie van bijhouden en volhouden. Gelukkig hoef je het wiel niet helemaal zelf uit te vinden en zijn er op internet tal van voorbeelden en templates te vinden. Porterenee heeft bijvoorbeeld verschillende producten in haar webshop zoals een moneyplanner en een pakket met kant-en-klare Excel sheets waarmee je aan de slag kunt. Er werden in mijn vraagsticker, naast de Grip app die ik ook gebruik, ook enkele apps getipt: YNAB (You Need A Budget, gebaseerd op de enveloppentechniek) en Simpelhuishoudboekje (daar bestaat ook een website van waarop je kant-en-klare Excel sheets kunt aanschaffen). Ik heb zelf geen ervaring met die apps: ik gebruik alleen de Grip app en een zelf ontworpen Excel sheet.

kasboek bijhouden inkomsten uitgaven in beeld tips budgetteren spaardoelen maandelijkse kosten geld besparen - Mama's Meisje blog

Begroten en budgetteren

Applausje als je helemaal tot hier bent gekomen met lezen! Er kwamen superveel vragen binnen, ik heb geprobeerd deze zo duidelijk mogelijk te beantwoorden. Ik vond het leuk om aan deze blog te werken en hoop dat je erdoor geïnspireerd bent geraakt of iets hebt gehad aan de informatie. Óf het gewoon leuk vond om te lezen hoe en waarom wij een huishoudboekje bijhouden. Onvoorstelbaar dat begroten en budgetteren tot een jaar of zes geleden niet echt mijn ding was en hoe anders dat nu is. Ik dacht altijd dat ik mijn geldzaakjes wel goed in beeld had, maar door zo’n kasboek bij te houden en digitale spaarpotjes te openen, is het een stuk inzichtelijker geworden. En dat geeft een goed gevoel!

Ben jij van team ‘huishoudboekje bijhouden’? Heb je nog een aanvullende vraag na het lezen van deze blog? Ik lees graag je reactie in de comments of op Facebook of Instagram!

liefs karin - Mamas Meisje blog