Peuters op dieet: slaan we niet een béétje door!?

Vorige week zat ik met verbazing naar de televisie te kijken… Op Editie NL was namelijk een item gewijd aan ‘dieet voor dikke peuters’. Nu verbaast het me niet zozeer dat dit tegenwoordig nodig is, maar ik vroeg me echt af: waar ging het mis? Peuters op dieet: slaan we niet een béétje door!?

Steigerende ouders

Een ongezond gewicht verhoogt de kans op gezondheidsproblemen op latere leeftijd en omdat de basis van gezond eetgedrag in de jonge levensjaren wordt gelegd, is de Hogeschool van Amsterdam met een proef begonnen. In samenwerking met een kinderdagverblijf wordt onderzocht wat pedagogisch medewerkers nodig hebben om de kindjes én hun ouders ondersteuning te bieden op het gebied van gezonde leefstijl. Zo’n gezonde leefstijl werd in de media bestempeld als dieet en dat woordje zorgt eigenlijk direct voor een groep steigerende ouders. Die hun ongezouten meningen natuurlijk spuwden op social media na het lezen van titels als ‘peuters op dieet!‘ en ‘dieet voor dikke peuter‘. Een beetje nuancering is wel op zijn plek. ‘Dieet‘ betekent niets meer dan een leefregel wat eten en drinken betreft. Bijvoorbeeld om af te vallen, waar je waarschijnlijk als eerst aan denkt bij het horen van dit woord, maar het kan ook om medische redenen zijn. Zo volgt onze oudste dochter een glutenvrij dieet omdat ze coeliakie heeft. Maar als jij besluit om nooit meer, noem eens iets, chips te eten (wat ik trouwens superknap zou vinden, want mij gaat dat never nooit lukken), dan spreek je van een chipsvrij dieet. Get the point? Naar aanleiding van het onderzoek van de HvA schonken diverse media aandacht aan dit ‘dieet voor peuters‘ en mijn interesse was gelijk gewekt. Want waar ging het mis?

‘Vroeger’

Open Facebook, pak een bak popcorn (mits dit in je dieet past natuurlijk ;) ) ga zitten en geniet. Echt, zodra er een berichtje over voeding in de wereld wordt geslingerd dan drommen de mensen die het allemaal zo goed weten al samen om te reageren. Maar als het berichtje dan ook nog gaat over voeding én kinderen, dan heb je echt voer voor een avond fun en jolijt, zeker als er in een titel staat dat peuters op dieet moeten. Waarbij voer natuurlijk dé woordgrap in deze context is. De bedoeling van het onderzoek is níét om je peuter op een streng dieet te zetten en te laten afvallen, maar om de gezonde ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Er zijn vaak veel verschillen tussen de eet- en beweeggewoontes die kinderen vanuit huis meekrijgen. Dat valt weer te wijten aan culturele en sociaal-economische verschillen, zoals afkomst, opleidingsniveau en inkomensverschillen. Door dit onderzoek hoopt men deze verschillen terug te dringen. Met andere woorden: op het kinderdagverblijf wordt aandacht besteed aan gezond eten en bewegen, zodat peuters al vroeg snappen wat dit inhoudt. En dat is, aan de talloze reacties te zien, voor sommige ouders reden om zich flink op te winden. Wat me het allermeest opvalt is dat veel mensen ‘vroeger‘ erbij gaan halen. ‘Vroeger‘ was alles beter en tegenwoordig kunnen we wel van alles proberen, maar het beste is om gewoon alles hetzelfde te doen als ‘vroeger‘. Als ik kijk naar mijn ‘vroeger‘ in relatie tot eten, dan was dat gewoon Yogi bij het ontbijt, pannenkoeken op woensdagmiddag, meerdere snoepjes per dag en ik dronk gewoon áltijd Ranja. Totdat Dubbelfrisss zijn intrede deed, want dát was pas lekker! Ik at ook heus wel fruit en groente, maar nam gewoon elke dag een Liga, Sultana of een Knopper mee naar school. En niemand die er iets van zei, aangezien de hele klas aan koekjes uit de categorie Samson&Gert zat. Die trouwens legendarisch waren, haha! Je leest het al: ‘vroeger‘ was het echt zóveel beter ;) Niet dat ik ineens mijn ‘vroeger‘ als referentiekader neem voor iedereen, maar ik vraag me dan af waar al die vegan, suikervrij en Ayurvedisch gevoede kids waren toen ik me onder de jeugd bevond. In een ver verleden ;)

Het verschil met nu

Had ik als kind overgewicht? Was ik te zwaar of werd ik gewaarschuwd dat ik minder zoetigheid moest drinken en dat er bijna 5 suikerklontjes in mijn lekkere beker Yogi for breakfast zaten? Nee, want we wisten niet beter. Peuters op dieet: daar heb ik mijn moeder nog nooit over gehoord. Ja heb je, nee kun je krijgen: dat was de geldende regel als wij weer eens om een snoepje vroegen. Het antwoord op deze vraag was 9 van de 10 keer nee, maar daar tegenover stonden wel producten die ik gewoon dagelijks kreeg en waarvan men nu niet weet hoe gauw ze het uit de voorraadkast moeten schrappen. Ik denk dat er wel een heel belangrijk verschil is met nu: beweging. We fietsten naar school, speelden urenlang (door weer en wind) buiten en hadden alleen in het weekend of bij heel slecht weer interesse voor televisie. Mijn ouders hebben ons met de kennis die ze toen hadden, getracht op een manier groot te brengen die aansloot bij de toen geldende normen. Dat die normen, vergeleken met de normen van nu, eigenlijk helemaal niet zo gezond waren, daar kwam ik pas achter toen ik studeerde om diëtist te worden.

Gezond eetgedrag

Nu is het misschien een beetje gek om vanuit de mond van een diëtist te horen, maar ik vind dat we behoorlijk doorslaan. Natuurlijk mag iedereen zelf weten hoe hij of zij haar kind (op)voedt, maar ik ben van mening dat als je je kind werkelijk álles gaat verbieden waar ook maar een beetje suiker, vet of noem maar op inzit, je geen gezond eetgedrag gaat bewerkstelligen bij je kind. Daar tegenover staat dat we tegenwoordig zoveel voorlichting krijgen en er over het algemeen zoveel meer bekend is over voeding, dat ik me soms ook afvraag wáárom sommige ouders bepaalde keuzes nog maken. Peuters op dieet, dat klinkt natuurlijk behoorlijk heftig, maar ik denk dat het geen kwaad kan om kinderen te leren water te drinken of stukjes komkommer te snacken. Daardoor zijn ze heus niet minder kind of minder gelukkig dan wanneer ze Wicky drinken en een gevulde koek eten. Hoewel ik vroeger op zondagochtend aan de kippenpoten als ontbijt zat en iedere dag suikerhoudende dranken dronk, ben ik de laatste die daar tegenwoordig een gewoonte van zal maken. Maar what’s wrong met een toef slagroom op je toetje, een beker appelsap op een verjaardag, een overgebleven pannenkoek als ontbijt of een bord patat met frikandel, appelmoes én mayonaise? Volgens mij is het toverwoord in deze balans. Ik leer mijn kinderen liever aan dat chocolade, Fristi en pannenkoeken héél lekker zijn, maar niet voor iedere dag. Behalve als we op vakantie zijn, ofzo. En de woorden ‘dik‘ in relatie tot eten, daar waag ik mij helemaal niet aan. Ik hoop dat ik ze op deze manier leer om keuzes te maken en ik hoop nog harder dat ze, met de gewoontes en het voorbeeld dat ik ze meegeef, later zelf die lijn voortzetten. Gezond en lekker eten, af en toe mag alles en daar genieten we van, maar daarna doen we weer gezond en lekker. Zoiets dus :)

Peuters op dieet

Maar hé: dit ben ik en dit zijn mijn keuzes. Of liever gezegd: onze. Maar kiest een andere moeder ervoor om haar kinderen vegan op te voeden? Om haar zoon wél elke dag drie boterhammen met chocopasta en een beker ice tea te geven? Om haar dochters absoluut geen geraffineerde suikers te willen geven? Moet je lekker zelf weten! Ik bemoei niet. Wel vind ik het vrij zorgelijk dat het volgens onderzoekers überhaupt nodig is om peuters op dieet te zetten, om al op het kinderdagverblijf in te grijpen in het eetgedrag van onze generatie kinderen in de vorm van leefstijlprogramma’s. Met andere woorden: dat kinderen leren balans te houden en meer in beweging te komen, omdat die essentiële voorwaarden voor een gezonde leefstijl niet meer zo alledaags zijn als ze ‘vroeger‘ waren. Uitzonderingen daargelaten ;) Zo blijkt maar weer: wat voor de één vanzelfsprekend is, doet bij een ander geen belletje rinkelen. Misschien is zo’n ‘dieet‘ dan toch niet zo’n slecht idee. Voor het ene kind zal het weinig anders zijn dan hij of zij gewend is, terwijl er voor andere kindjes (en misschien ouders) een wereld opengaat. Ik ben heel benieuwd naar de mening van andere ouders!

Peuters op dieet: wat vind jij van zo’n leefstijlprogramma? Hoe kijk jij aan tegen het aanleren van gezonde gewoontes en het beginnen op de peuterleeftijd? Ik lees graag je reactie in de comments of op Facebook of Instagram!