Over ptss, traumatische bevallingen en het nut van duidelijke communicatie

De afgelopen weken verschenen er verschillende artikelen over een recent onderzoek dat is gedaan naar communicatie rondom de bevalling en het belang daarvan. 10 tot 20 procent van de vrouwen ervaart haar bevalling als traumatisch en 1 tot 3 procent ontwikkelt zelfs ptss (post traumatische stressstoornis). Uit het onderzoek is gebleken dat niet de pijn, het medische ingrijpen of het zware bloedverlies de triggers zijn voor een traumatische bevalling maar het gebrek aan communicatie. Communicatie tijdens maar ook na de bevalling; de nazorg, een stukje erkenning.

De geboorte van onze eerste dochter leek er eentje uit de boekjes te worden; rond een uur of 20.00 begonnen de eerste weeën wat te komen en om 02.12 werd onze kerngezonde dochter thuis geboren; geen knip, geen scheur, geen hechting. Helaas kwam mijn placenta maar voor de helft waardoor ik in een korte tijd heel veel bloed verloor. Heel wat spannende momenten later is alles gelukkig goed gekomen maar deze ervaring bleek in de loop van de tijd toch traumatischer dan ik in het begin dacht. Hoe was de communicatie tijdens mijn eerste bevalling? Zou ik mijn bevalling als minder traumatisch hebben ervaren als de communicatie beter was geweest?

In mijn bevallingsplan had ik staan dat ik goede en duidelijke communicatie wenste. Ik wilde dat er tegen mij gesproken werd en niet over mij alsof ik er niet bij was. Mijn verloskundige heeft dit heel goed opgepakt. Bij alles wat er gebeurde gaf ze me uitleg en zelfs toen het mis ging bleef ze met mij communiceren. Toen ik in het ziekenhuis kwam stokte de communicatie. Keuzes werden gemaakt en men praatte vooral met elkaar over mij en niet meer tegen mij. Behalve mijn eigen verloskundige. Zij bleef met mij praten. Ze kwam ook steeds even met onze kersverse dochter bij me en liet me steeds aan haar ‘ruiken’, zelfs toen ik niet meer helemaal bij bewustzijn was. Ik kan niet anders zeggen dan dat zij haar werk fantastisch heeft gedaan. En de artsen/verloskundigen van het ziekenhuis? Die deden ook hun werk. Het ging alles behalve goed met mij dus ik vind het niet raar dat ze bepaalde dingen niet in overleg met mij deden. Zij hebben er wel voor gezorgd dat ik in leven ben gebleven. Met of zonder trauma, daar valt toch wat voor te zeggen.

stellan johansson 119310

Dan de nasleep. Alle mensen die die bewuste nacht bij mij aan het bed hebben gestaan zijn nog bij me langs geweest om alles nog eens door te spreken. Ze benadrukten allemaal dat het een hele heftige ervaring was geweest (ook voor hen) en dat ik er vooral veel over moest praten. Ook kwam er een psychologe langs die gespecialiseerd was in traumatische ervaringen. Zij was er niet alleen voor mij maar ook voor mijn man. Die was immers ook overal bij geweest. Fantastische (na)zorg dus, ook al waren wij op dat moment zelf vooral in de wolken met onze dochter en dachten we niet veel na bij alles wat er was gebeurd.

Maar, zoals gezegd kreeg ik in de loop van de tijd wel last van post-traumatische-trekjes. Helemaal toen ik zwanger raakte van onze tweede dochter. Er kwamen flash-backs, bloederige dromen, paniekaanvallen, huilbuien en op de gekste momenten gaven mijn hersenen mijn lichaam het seintje dat ik in levensgevaar verkeerde; de adrenaline pompte dan door mijn lichaam. En daar ging het wat mij betreft dan ook mis wat betreft de nazorg. Toen ik namelijk voor mijn intake-gesprek bij de verloskundige praktijk kwam (waar mijn eerste verloskundige helaas niet meer werkte) was een van de eerste vragen of ik thuis of in het ziekenhuis wilde bevallen. Mijn man en ik keken elkaar wat schaapachtig aan toen ik voorzichtig ‘in het ziekenhuis…?’ antwoordde. De verloskundige (volgens mijn man het type oer-hippie-geiten-wollen-sokken-laten-we-lekker-in-de-bosjes-bevallen-want-dat-is-zoals-moeder-natuur-het-wil) keek even snel in haar dossier en antwoordde: “ oh, je hebt tijdens je eerste bevalling wat bloed verloren zie ik.”

Dat was het dan. Met die paar woorden vatte zij mijn ervaring samen. Ze benadrukte ook nog even dat het altijd meer bloed lijkt dan het in werkelijkheid is. Dat voelde voor mij als een klap in mijn gezicht. Had ik me dan echt zo aangesteld? Ik durfde geen hulp meer te zoeken en bleef dus veel te lang met enorm veel stress en angst lopen. Pas in mijn laatste trimester ben ik toch nog hulp gaan zoeken. Toen heb ik een gesprek aangevraagd met de gynaecoloog die dienst had de nacht dat ik ben bevallen. Dat gesprek heeft erg goed geholpen. De gynaecoloog wist nog goed wie ik was en nam me direct serieus. We hebben de hele gebeurtenis in het ziekenhuis stap voor stap nagelopen en dit hielp mij als het ware om de ‘puzzel’ in mijn hooft compleet te maken.

Na ons gesprek heeft de gynaecoloog me ook nog doorverwezen naar iemand die gespecialiseerd is in EMDR therapie (eye movement desensitization and reprocessing). Dit is een therapeutische behandelmethode die met name toegepast wordt bij mensen met ptss en heeft mij goed geholpen. Ik zag de aankomende bevalling niet meer als ‘een zeker dood’ maar als een nieuwe ervaring, eentje met een grote kans op een goede afloop. Toen de bevalling van onze tweede dochter uiteindelijk begon had ik overigens weinig tijd om bang te zijn of om na te denken; 1,5 uur nadat ik ’s ochtends niets vermoedend mijn bed uit stapte werd onze dochter geboren en een paar minuten daarna de placenta (in zijn geheel!) met bloedverlies ver beneden het gemiddelde. Halleluja.

De communicatie tijdens en vlak na mijn eerste bevalling was dus over het geheel genomen goed. Toch heb ik last gekregen van deze nare ervaring. Dit heeft volgens mij vooral te maken met het verliezen van de controle over mijn eigen lichaam; ik kon niks meer doen en moest me compleet over geven. Ik was teleurgesteld in mijn eigen lichaam en besefte me in een keer hoe kwetsbaar je als mens toch bent. Hier had geen arts of verloskundige iets aan kunnen veranderen. Wel vind ik dat er tijdens mijn tweede zwangerschap direct anders gehandeld had moeten worden. Ik kan me daar nog steeds heel kwaad om maken omdat ik echt een hele angstige tweede zwangerschap heb gehad terwijl dit niet had gehoeven. De verloskundige in kwestie had beter moeten weten en ik had mijn mond direct open moeten trekken; duidelijker communiceren dus.

Liefs Ilse

 

 

 

 

 

Het bevallingsverhaal van Ilse kun je hier nog eens lezen.

Bron: afbeelding