Suus ging liever gister dan vandaag, maar ze moet toch echt nog drie weken aftellen… Dan is het ein-de-lijk zover: ze mag naar de basisschool! Een nieuwe fase in haar én ons leven en ook al zijn we er allemaal dubbel en dwars aan toe, er is één ding wat ik toch wel spannend vind. Hoe zal het voor Suus zijn om te starten op de basisschool met een glutenvrij dieet? En wat kunnen wij als ouders doen om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen? Ik vroeg advies aan orthopedagoog Loes Waanders en kreeg hele nuttige tips en adviezen! Lees maar mee!

Naar de basisschool met een glutenvrij dieet

Om te beginnen gooien we er maar meteen een cliché in: je knippert een keer met je ogen en ineens zijn ze vier. True story want hoewel het net lijkt alsof ik vorige week beviel van onze oudste dochter Suus, vierde ze een paar weken geleden toch echt haar vierde verjaardag. Een verjaardag waar ze ontzettend naar uit heeft gekeken, want vier jaar staat natuurlijk gelijk aan de basisschool! Het nadeel van in de zomer jarig zijn ondervindt ze nu ook aan den lijve: dan ben je eindelijk vier, zit er nog zo’n eindeloze zomervakantie achteraan geplakt. Al met al heeft ze er superveel zin in om naar school te gaan en eerlijk gezegd denk ik dat ze er ook meer dan aan toe is. Thuis is alles inmiddels wel bekend en deze dame is er klaar voor om zich onder te dompelen in het avontuur op ‘de grote school’. Moeders is er ook klaar voor, er is alleen één puntje waar ik me onderhuids best wel druk over maak. Enerzijds denk ik: “loopt wel los“, maar op andere momenten ben ik bang voor de teleurstelling, de beren op de weg en de uitzonderingspositie die coeliakie met zich mee zou kunnen brengen. Coeliakie, dat is de aandoening waarvan we sinds twee jaar weten dat Suus die heeft. Kort gezegd mag zij absoluut geen gluten binnenkrijgen, omdat het lichaam dan direct een reactie geeft, die ziet het als ‘vergif’. Ze wordt dan binnen een uur heel ziek. Gelukkig hebben we dat allemaal onder controle, maar nu verandert er een heleboel in het dagelijks leven. Suus gaat naar de basisschool met een glutenvrij dieet. Send help!

Starten op de basisschool met een glutenvrij dieet - Mama's Meisje blog

Hoe pakken we dat aan?

Inmiddels hebben we het dieet zelf helemaal onder de knie en zijn bepaalde waarden in het bloed ook genormaliseerd. Suus is dus helemaal gezond, maar dat willen we ook graag zo houden. We hoeven er zelf amper over na te denken, want alles gaat vrijwel automatisch: van het handen wassen voordat we Suus’ eten opscheppen tot het razendsnel lezen van etiketten om te zien of een voedingsmiddel groen of rood licht krijgt. Onze keuken is erop ingericht en familie of vrienden waar Suus wel eens over de vloer komt, zijn allemaal op de hoogte. Dat is trouwens best een uitdaging: om andere mensen erop te attenderen dat je Suus nooit zomaar iets mag toestoppen, hoe verleidelijk dat ook is. Daarnaast komt nog het gedeelte kruisbesmetting: stel je voor dat je je ‘glutenvolle’ brood hebt gesmeerd en vervolgens het glutenvrije brood van Suus op dezelfde plek zou smeren zonder tussenkomst van een flinke poetsbeurt, dan kun je er donder op zeggen dat ze hartstikke ziek wordt. Anderzijds merken we ook dat de uitdaging van te voren vele malen groter leek dan die uiteindelijk was. Het glutenvrij dieet ‘groeit’ naar onze ervaring met je kind mee: er dienen zich weleens nieuwe voedingsmiddelen aan, maar nooit honderden tegelijk. Tot nu toe was het prima te behapstukken, maar met de basisschool in zicht krijg ik wel wat zenuwen. Hoe pakken we dat aan?

Bewustmaken van het glutenvrije dieet

Op internet zijn tal van voorbeeldbrieven, tips en tricks te vinden over starten op de basisschool met een glutenvrij dieet. Zo wil ik voor de start van het schooljaar de leerkracht informeren met zo’n brief en ook een brief klaar hebben voor als Suus een keertje ergens gaat spelen. Sinterklaas, de kerstviering, Pasen, trakteren: dat zijn allemaal situaties waarbij eten niet weg te denken is. Deze moeder zal ten alle tijden zorgen voor een glutenvrij alternatief wanneer dat nodig is, zodat ze gewoon met alles mee kan doen. Ook zal Suus dagelijks in de kring of aan haar tafeltje in de klas gaan eten. Daarover hebben we afspraken gemaakt met de leerkracht, bijvoorbeeld over handen wassen of het zorgen voor een schone plek zodat er geen kruisbesmetting kan plaatsvinden. Je leest het: aan praktische to do’s geen gebrek. Waar ik mezelf de laatste tijd wel steeds meer op betrap, is de vraag hoe ik haar bewust maak van het glutenvrije dieet zonder dat het een groot issue wordt. Hoe kunnen we haar het beste voorbereiden en leren wat ze heeft? Zodat ze er in de toekomst zelf op kan letten en het kan benoemen, want naast school zijn er tal van sociale momenten buiten de deur te bedenken waarbij het glutenvrij dieet natuurlijk niet thuis blijft. Ze heeft hoe dan ook een uitzonderingspositie, maar die willen we niet constant benadrukken. Ook willen we haar duidelijk maken dat ze geen verwachtingen moet hebben naar anderen toe: als je verwacht dat iedereen rekening houdt met jouw dieet, dan zul je heel vaak teleurgesteld worden. We willen het graag luchtig houden, er niet te zwaar aan tillen en laten weten dat wij er altijd zijn om mee te denken en ervoor te zorgen dat ze niets hoeft te missen of over te slaan, zonder voorbij te gaan aan de ‘niet leuke’ kant van het moeten volgen van een dieet. Om dat zo goed mogelijk te doen, riep ik de hulp in van orthopedagoog Loes Waanders.

Glutenvrije snacks en tussendoortjes op school - Mama's Meisje blog

Hulp bij het moederschap

Ik volg Loes al een tijdje op social media en vind het zo prettig dat ze tips en adviezen deelt waar je direct iets mee kan! Je krijgt immers geen handleiding meegeleverd bij de geboorte van je kinderen en kunt soms tegen situaties aanlopen waarbij je het even niet meer weet. Hoe fijn is het dan om hulp bij het moederschap te krijgen? Als werkende mama vind ik het een uitdaging om alles in goede banen te leiden en wil ik alles graag ‘snel’ oplossen. Waarom door blijven modderen met de vraag hoe we Suus het beste kunnen begeleiden in haar dieet als ik een expert kan vragen om met me mee te denken? Precies! Heel toegankelijk, we hoefden nergens naartoe maar hadden gewoon contact vanuit huis, via de laptop. Hoe goed bedoeld adviezen uit onze omgeving ook zijn, ik hecht in dit geval meer waarde aan tips van iemand die ervoor geleerd heeft. Zeker omdat coeliakie niet geneest: ze groeit er niet overheen en ze zal dus haar leven lang een dieet moeten volgen. Genoeg reden om het serieus aan te pakken op de best mogelijke manier die aansluit bij onze situatie.

Loes Waanders orthopedagoog opvoedadvies - Mama's Meisje blog

Opvoedadvies van Loes

Allereerst al complimenten voor jouw/jullie ontzettend goede voorbereiding! Dat geeft een bepaalde rust en vertrouwen. Een goede voorbereiding is het halve werk is bij diëten zeker van toepassing. Hoe meer duidelijkheid je geeft aan je omgeving, hoe fijner. Dat doe je al heel mooi door de focus te verleggen van ‘het probleem’ naar: ‘dit heb ik nodig of dit helpt mij’.

Aansluitend hierop heb ik nog een aantal handige tips:

– Volg haar tempo, als zij (nog) geen vragen heeft vertrouw er dan op dat je haar voor nu voldoende hebt voorbereid. Naar school gaan is nog heel abstract voor haar en moeilijk voor te stellen. Die vragen komen vanzelf. Daar op dat moment ruimte aan geven is heel helpend voor haar. Stel je hoort van haar of de leerkracht dat ze niet goed weet wat ze moet zeggen als een kindje haar eten aanbiedt. Speel dit thuis eens na met b.v. poppen of lego om deze situaties te oefenen. Daar hoef je geen heel project van te maken maar dat kun je gewoon tijdens het spelen doen om bepaalde vaardigheden (nee zeggen) op een luchtige manier te trainen.
– Betrek Suus in de ‘problemen’ die ze ervaart. Dat kun je doen door vragen te stellen: “Wat kunnen we bedenken zodat dat wat leuker/makkelijker wordt”? Kinderen zijn vaak heel creatief en soms denken we als volwassene al veel te moeilijk. Je kan hoor ook vragen: heb jij een idee hoe je het de kinderen in jouw klas wil gaan vertellen? Zelf in een nieuwe klas daarover vertellen is in het begin nog wat spannend maar denk aan b.v. een leuk voorleesboek aan de juf geven over coeliakie of als ze wat ouder is een spreekbeurt geven.
– De woorden die de omgeving gebruikt zijn ook van invloed op het beeld wat ze vormt. Wordt er vaak gesproken over dat wat ‘niet’ mag dan krijg je ook het gevoel dat het een beperking is. Heb je het over ‘ander eten’ dan hangt daar een veel neutralere lading aan vast. Of “denk je eraan dat” in plaats van “pas op”. Hier kun je zelf opletten maar ook jouw omgeving op attenderen aangezien dit vaak onbewust verloopt;
– Per leeftijd en ontwikkelingsfase ontstaan er andere vragen. Je kan niet alle vragen of struggles als ouder voor zijn, dat hoeft ook niet. Want daarin zitten belangrijke leerervaringen voor haar. Dit kan jullie ook helpen om de lat voor jezelf wat lager te leggen. Er ‘zijn’ op de momenten dat ze vragen heeft of wat met jullie wil delen is het allerbelangrijkste, daarvoor deel ik hieronder nog 2 handige tips. Merk je dat ze dit lastig vindt, dan kun je ook wat frequenter afstemmen met de leerkracht om hier goed zicht op te houden.

Tips voor op de momenten dat ze het lastig vindt:

• Een mechanisme wat elke ouder in meer/mindere mate zal herkennen is dat je de pijn van jouw kindje het liefst wegneemt. Stel: ze is verdrietig omdat ze bepaalde voedingsmiddelen niet mag eten, jij wilt haar verdriet graag weghalen en troost haar met de woorden “Maar je mag heel veel andere dingen wel”. Daarmee slaan we onbewust (uit liefde) een hele belangrijke stap over. Namelijk ruimte geven voor de emotie. Door eerst stil te staan bij het gevoel: “Ik zie dat je verdrietig bent en dat je het jammer vindt dat je dat niet mag eten, dat snap ik, dat is ook lastig” zeg je eigenlijk: dat wat jij voelt is heel logisch. Want dat is het ook. Je komt direct in de verbinding waardoor jouw kindje ook ruimte voelt om haar gevoel met jou te delen. Iets wat heel waardevol is ook voor de toekomst wat jullie weer helpt om goed zicht te blijven houden op datgene wat lastig is voor haar.
• Een tweede die hierop aansluit is de valkuil dat we snel zijn geneigd om in te vullen wat lastig is. Wanneer jouw kindje verdrietig is, scheppen we snel een beeld van de situatie en bijbehorende oorzaak. Voorbeeld: Suus is verdrietig na een traktatie. We zijn dan vaak snel geneigd om in te vullen “Logisch want ze was de enige met een andere traktatie”. Maar misschien was dit helemaal niet de oorzaak en kwam het door iets heel anders: b.v. ze moest naar het toilet maar dit niet durfde te vragen. Daarom helpt vragen stellen, passend bij de leeftijd van het kind heel goed, in plaats van zelf invulling geven aan de oorzaak. Je krijgt meer zicht op dat wat er in haar omgaat en kunt hierdoor ook samen kijken wat helpt op dit moment.

Tot slot, jullie nuchtere, ontspannen houding helpt haar ook enorm. Hoe jullie omgaan met de situatie is ook bepalend hoe zij omgaat met de situatie. Daarin zit de grootste winst voor haar!

Bedankt voor je tips, Loes! Hier kunnen we zeker iets mee! Heb jij wel eens behoefte aan hulp bij het moederschap? En heb jij ervaring met starten op de basisschool met een glutenvrij dieet? Ik lees graag je reactie in de comments of op Facebook of Instagram!

september 9 2019 2 00 pm findlay residence 1